İnternet her derde deva, hatta yılların eğlencesi televizyonun bile yeni adresi.
Çok yakın gelecekte kablo tv sağlayıcıları hizmetlerini internet üzerinden vermeye başlayacak.
İletişim teknolojilerinin ilerlediği yol, alışkanlıklarımızı da değiştiriyor. Yeni baştan şekillenen yaşam biçimleri, mekana ve hatta eşya bağımlılığına zorunluluğu ortadan kaldırıyor. İletişim yolunda atılan en büyük adım olarak nitelendirilen telefon bile artık, başlangıçtaki yolundan çoktan çıktı, başını aldı gitti bile. Günümüzde iletişim ses, mesaj, veri ve görüntü gibi dört kollu bir dev olarak, tüm işlevini internete devretti, devretmek üzere. Raporlar 2010’dan itibaren, ses ve yayın teknolojilerinin yolunu kablolardan kurtarıp tamamıyla internete yöneleceğini söylüyor.
Arama motoru hizmeti ile başlayan Google, sürekli büyümeye devam ederek Google ağının internetin her bacağında olması için hızla çalışmaya devam ediyor. Astronomik bir bedelle YouTube aldıktan sonra herkesin daha dikkatli izlediği Google, geçtiğimiz ay da Grand Central Communications şirketini satın aldı. Bu satın alma haberi ülkemizde de YouTube kadar ses çıkarmadıysa da yakında herkesin haberi olacak. Çünkü GCC, internet telefon hizmeti veren bir şirket. Skype’ye rakip geliyor. Telefonu da internete kaptıran iletişim sektöründen sonra, sıra TV’de. Google da tıpkı yeni rakibi olduğu Skype’nin kurduğu Joost gibi, internet ağlarında kendi kanal platformunu devreye sokacak.
Gördüğünüz gibi internet kendini geliştirmeyen veya çağın hızına ayak uyduramayanların korkulu rüyası olmaya devam edecek. Televizyon yayıncılığında dijital karasal yayınlara bile yeni yeni geçiliyorken, geniş bant internetin Wimax gibi kablosuz olarak sunulduğu pek çok yerde şimdiden bir işlevi kalmayacak.
Yeni kahramanlar dizilerden
Hobilerim; Kitap okumak, müzik dinlemek, DVD film&konser seyretmek, internetten indirdiğim dizileri izlemek.....
Artık hobilerini sayanlar arasındaki bilgisayar ve interneti yoğun olarak kullanan kişiler hem hobilerine bilgisayarı ve interneti eklemiyorlar hem de TV izlemek yerine internetten dizi izlemek diyorlar. Yeni kahramanlarını bizim jenerasyon gibi (70-80’ler) çizgi romanlardan, çizgi filmlerden değil, televizyon dizilerinden almaya başladılar: 24’un Jack Bauer’ı, House M.D.’nin Doktor G. House’u, Lost’un John Locke’u, Sawyer’ı, Heroes’un Hiro’su gibi... Stan/Kyle ve Jericho’yu da unutmamak gerek.
“Televizyon izlemek” denildiğine, parlak ışık yayan bir kutunun önünde oturmuş insanlar olarak akıllara gelen görüntü de yok olmak üzere. Son iki yıl içersinde özellikle TV dizilerini takip eden izleyiciler, kanalların yayın çizelgesine uymak istememeleri ve reklam politikalarına karşın, internetten ücretli indirdikleri veya ücretsiz “web streaming” yöntemiyle dizileri, istedikleri zaman peş peşe bölümler halinde ister televizyonlarından, isterlerse de bilgisayarlarından izleyebiliyorlar.
“Web Streaming” sistemi, internette bir ağ içersinde yer alan ses veya video dosyasının, bulunduğu makinenin IP’si üzerinden yayınlanması işlemidir. Bilgisayarın başındaki izleyici, ses veya video dosyasını izlerken aslında eş zamanlı dosya verilerini de bilgisayarına indirir. YouTube sitesindeki videolar da aynı şekilde “Web Streaming” olarak yayındalar.
Live! Earth konserleri
Küresel ısınmaya karşı mücadele etmek amacıyla 7 Temmuz 2007 tarihinde yapılan Live Earth konserleri, 7 kıtada 24 saat süren müzikle ve Black Eyed Peas, Bloc Party, Bon Jovi, Chris Cornell, Genesis, Joss Stone, Linkin Park, Madonna, Metallica, Michael Nyman, Red Hot Chili Peppers, Rihanna, Roger Waters, Sarah Brightman, Shakira, Smashing Pumpkins, Snoop Dogg, The Police ve UB40 gibi farklı müzik türlerindeki dünyanın en iyi 150’den fazla müzisyenin katılımıyla insanları, kuruluşları ve hükümetleri iklim krizine bir çözüm bulmaları için birbirine bağladı.
Bu dev küresel müzik etkinliği bu yıl bir yeniliğe de imza attı. Dünyanın dört bir yanındaki konserler aynı zamanda liveearth.msn.com internet sitesinden canlı olarak verildi. Adına yakışır biçimde Live! olan bu konserleri evlerinden çıkmadan, Londra’ya, Washington DC’ye, Pekin’e, Sidney’e, Hamburg’a, Johannesburg‘a ve Tokyo’ya uzanan internet bağlantıları sayesinde herkes rahatça izleyebildi. Konser alanlarındakiler, internetten seyredenler ve televizyon başında izleyenlerle birlikte 2 milyardan fazla insana ulaşıldı.
İnternette kimler var?
İnternet telefon hizmetinde dünya öncüsü Skype'ın kurucularından yeni bir internet hizmeti olan Joost.com, internet üzerinden istediğiniz televizyon programını, arzu ettiğiniz saatte, ücret ödemeden izleyebilmenizi sağlıyor. Paramount Pictures, Warner Bros yayınlarından, haber kanallarına, Transformers’ın Generation 1 çizgi filmlerinden, klasik filmlere, MTV, VH1’dan 2007 NHL Playoffs maçlarına kadar televizyon yayınlarını veriyor.
Şimdilik test yayınlarının son evrelerinde olan Babelgum ise daha çok online “home video”lara yer veren ama bunu YouTube ve MSNLive gibi can sıkıntısından duvarda gölge oyunu yapanların, köpeğini kedisini çekenlerin, liseli kızların videolarına yer vermeden yapacak. Kısaca içerik seviyesi yüksek olan videolarla zenginleşecek bir oluşum hedefleniyor. Mesela Türkiye’ye de geçen günlerde gelen ünlü yönetmen Spike Lee’nin "Jesus Children of America" adlı kısa filmi özel olarak ilk defa Babelgum.com’da yer alacak.
iTunes, Joost ve Babelgum gibi yasal hizmet veren siteler olmasına karşın, Türkiye’den bu sitelere “web streaming” erişimimiz olmadığından, program/dizi bölümlerini satın almak veya da ne yazık ki mümkün olmuyor. Aynı şekilde ABC, CBS, CW, FOX, NBC gibi ABD’de birçok televizyon kanalı yayınlarını ücretsiz olarak internet üzerinden sunuyor olsa da, sadece kendi ülkelerinin sınırları içersine yani ABD’ye kayıtlı IP adreslerinin siteye bağlanmasına izni veriyorlar. Elbette bunun da çareleri mevcut. Televizyon kanalları programlarını ve dizilerini internetten de yayınlarken, aynı zamanda sadece “webisode” yani internete özel yayınlanan dizilere veya dizilerine alternatif bölümlere de yer veriyorlar.
Web + Episode = Webisode
“Webisode” Web ve Episode kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan yeni bir internet kavramı. ABD’nin yeni yayın politikalarıyla, ratinglerini beğenmedikleri dizileri sonlandıran kanalların, diziyi izleyen hayranları tarafından daha fazla rahatsız edilmemek için yayınlanmayan bölümleri “episode” internette izlenmeye açıyorlar. Özellikle takip ettiğim Vanished ve Drive dizilerinin devam bölümleri FOX kanalının internet sitesinden yayınlandı. ABD’de de yayında iken reytinginin düşüklüğünden diziyi iptal eden FOX TV, buna mukabil internetten de ABD dışından bağlanan dizilerin hayranlarına izlemeleri için izin vermedi.
Uzaktan kumandadan daha iyi
Sunucularında herhangi bir video dosyası bulundurmayan TV Links sitesi, başka siteler altındaki dizi, film, video klip gibi dosyaları indeksleyerek izlemenizi sağlıyor. Yine web streaming ile videoları diğer sitelerden çağırarak izleten sistemde öncelikle bilgisayarınıza “Divx Web Player” eklentisi yüklemeniz gerekiyor. www.tv-links.co.uk
Türkiye’nin de Sipru’su var
Doğuş Yayın Grubu’nun yeni internet yayın platformu projesi olan Sipru, şimdilik test aşamasında. Mevcut olan televizyon yayınlarını internet bağlantısıyla izlemenizi sağlıyor. Belki test aşaması tamamlandığında, CNBC-e ve e2 kanallarında yayınladıkları dizilerini, izleyicilerinin internetten istediği zaman izleyebilmelerini sağlar. Elbette bunun için Türkiye’nin de genişbant internet hızlarını dünya standartlarına yükseltmesi gerekiyor. Yoksa stabil bir hızda seyretmeyen maksimum 2mbit olan internet bağlantılarımız ile ancak YouTube izlemeye devam edebiliriz.
Yazılımı içersinde sadece TV kanalları ve radyo istasyonları bulunmuyor. Siprumetre gibi kullanıcıların izlenilen programa oy vererek programın reytingini gerçek zamanlı olarak belirleyebildiği interaktif uygulamalar da mevcut. Kullanıcı belirli 5 dakika aralıklarla aynı programa oy verebiliyor.
Sipru internet üzerinden gerçek zamanlı olarak NTV, CNBC-e, e2, NBA TV, EUX TV, Kime Diyorum Ben, MTV, TV8, PowerTürk TV ve Fashion TV kanallarının seyredilmesini, NTV radyo, Radyo N101, Radyo EKSEN ve Rokket FM radyolarının dinlenmesini, güncel haberlerin akışının ve Borsa-Döviz yatırım araçlarının günlük fiyat değişim verilerinin takibini sağlayan, hava durumu güncel bildiren kullanımı kolay, P2P “peer to peer” teknolojisiyle çalışan bir uygulama.
P2P teknolojinde, sisteme ilk giren kullanıcı direkt olarak ağa bağlanıyor, bundan sonra gelen kullanıcı bu ilk kişiden yayını alıyor. Üçüncü kişi de bu ikisinden. Böylece sistem bir ağaç gibi dallanarak büyüyor. Sistemden biri çıktığında bu kişiye bağlı olan diğerleri ya diğer kullanıcılara yada direkt olarak ağa bağlanarak yayın almaya devam edebiliyorlar.
Kullanıcısı olmak için internet sitesindeki formu doldurmanız gerekiyor. Formu gönderdikten sonra Sipru’yu bilgisayarınıza yükleyebileceğiniz linki sizinle paylaşıyor. Sipru
Hepsi-Bir-Arada teknolojiler
Geleneksel televizyon, teknoloji altyapısı ileri ülkelerde daha az rağbet görecek, bu çok açık. Çünkü yaşadığımız yeni çağda bir gün için 24 saat geçerli olsa da, zaman her zamankinden daha da hızlı ilerliyor. İnsanlar kısıtlı zamanlarını iyi kullanmadıkları takdirde hem dünyanın gerisinde kalıyor hem de nimetlerinden tam olarak faydalanamıyor. Bu yüzden insanlar, TV yayıncılarının belirlediği saatlerde sevdiği programları ve dizileri izleyebilmek uğruna eve tıkanıp, günlük işlerinden ve özgürlüklerinden kısıtlamayı tercih etmiyorlar. İnternetten indirmeyi ve kendilerinin belirleyeceği saatte ve yerde daha sonra izlemeyi pratik buluyorlar.
Tüketici elektroniğinde de birbirinin alanına giren cihazlar ilk önce garip karşılanmış, kullanıcıları tarafından kabul görmeyecekmiş gibi tüketiciler yönlendirilmeye çalışılmıştı. Ama bu düşüncelerin hepsi inanılmaz sürede hükümsüz kaldı. Tüketici açısından bakıldığında ise, bunun tam tersi olarak birden fazla fonksiyonu içeren cihazlar veya hizmetler çok daha çabuk benimsendi. Kişisel video kaydedicili televizyonlar, dijital kart okuyuculu harici medyaları okuyabilen DVD oynatıcılar, fotoğraf çeken ve medyaları çalabilen cep telefonları, TV anteni takılabilen dizüstü bilgisayarlar günümüzde en popüler modelleri oluşturuyor.
İnternet teknolojisi, insanoğluna sağladığı avantajlar bakımdan ucu bucağı olmayan bir evreni -imkanlar dahilinde- parmaklarının ucuna kadar sunuyor. Kaynaklar bakımından da sonsuz olan bu evrene hizmetlerini inatla taşımamış olanlar ise gelecekte de var olamayacak.
Seda İrengü Özmen / Home & Technology Ağustos 2007
Makale / Teknofokus