Avrupa ile ABD’nin en yüksek çevre sertifikalarını kazanan XO dizüstü, sıradan dizüstü bilgisayarların tükettiği enerjinin onda birini harcıyor.
XO, kar amacı gütmeyen Her Çocuğa Bir Bilgisayar (OLPC) girişimi tarafından, gelişmekte olan ülkelerdeki çocukların “öğrenmeyi öğrenmelerine” yardım etmek amacıyla geliştirilen dünyanın en yenilikçi dizüstü bilgisayarı. OLPC tarafından yayınlanan verilerin ve bağımsız değerlendirmelerin ışığında aynı zamanda dünyanın en enerji tasarruflu ve çevre dostu dizüstü bilgisayarı. Yıl sonuna doğru seri üretimi başlayacak olan yeşil renkli XO dizüstü, çok az enerji harcayan, zehirli maddeleri asgari derecede içeren, olağanüstü sağlamlıkta, uzun ömürlü, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışan ve geri dönüştürülebilen bir bilgisayar.
XO sıradan bir dizüstünün ihtiyaç duyduğu enerjinin sadece onda biriyle çalışıyor ve elektrik girişi olmadan çalışabildiği için dünya etrafındaki çocuklar güneş enerjisiyle ya da insan gücüyle çalışabilen bir bilgisayarı kullanabilecekler. Ayrıca, sıradan dizüstü bilgisayarlarda bulunan civa, kadmiyum, kurşun ve hekzavalan krom gibi zehirli maddeler de XO’da ya ortadan kaldırılmış ya da asgari düzeyde kullanılmış.
XO’nun olağanüstü enerji tasarrufu, yeni bir bilgisayar mimarisiyle mümkün kılınıyor. Kablosuz bağlantı ve yeni son derece az tüketimli ekranı açık kalırken mikroişlemci bir anlığına kapanabildiğinden, enerji tüketimini de çok düşürüyor. AMD’nin geliştirdiği işlemci o kadar hızlı açılıp kapanabiliyor ki, geçiş kullanıcı tarafından hissedilmezken pil ömrünü önemli derecede uzatıyor.
Çöpe karışma süresi uzatılan XO daha sağlam olduğu için daha uzun ömürlü. Açık hava, orman ve çöl gibi çok zorlu koşullarda bile beş yıl kullanım ömrü olacak şekilde tasarlanmış. Standart dizüstü bilgisayarların yarısı boyutunda ve ağırlığında olan XO’da daha az malzeme kullanımıyla, çevreye etkisi yarıya indirilmiş. Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışan XO, elle döndürülen bir kol, küçük bir güneş paneli, bir pedal veya çalıştırma ipi gibi aksesuarlar bilgisayara enerji sağlıyor. XO bilgisayarın kullandığı yeni pil, LiFeP (lityum ferro fosfat) teknolojisiyle üretiliyor. Standart dizüstü bilgisayar pillerine göre dört kat uzun ömürlü olan pil, mevcut yaygın teknoloji olan lityum iyondan çok daha güvenli.
XO dizüstü bilgisayar, çevre alanındaki sertifikaların en üst düzeylerine sahip: Avrupa Birliği’nin çok yüksek RoHS standartlarına uyum sağlayan bilgisayar, ayrıca Energy Star 4.0 Kategori A’ya (en yüksek değerlendirme) uygun bulundu ve ABD dizüstü ve masaüstü bilgisayarların çevre değerlendirmelerini yapan kurum tarafından, sekiz bilgisayardan birine verilen EPEAT Gold değerlendirmesine layık görüldü.
Seda İrengü Özmen / Home & Technology Aralık 2007
Aktüel / Ekotronik